Het gebied ten zuiden van Breda, waar nu de grens met België ligt was zo’n duizend jaar geleden allemaal veen en moeras. In de nabij gelegen welvarende Vlaamse steden zoals Brugge en Gent ontstond een tekort aan hout voor het stoken van de steeds toenemende bevolking. Voor de textielindustrie aldaar werd in de 12eeeuw al veen afgegraven uit het gebied van De Moeren ten zuiden van Breda. Het veen werd in blokken gedroogd om er turf van te maken en met platte boten versleept, in 1450 via Bergen op Zoom en via Roosendaal. In Breda kwam dit pas later op gang. Door een consortium van vier bierbrouwerijen, werd ten behoeven van het opwarmen van de ketels om bier te maken, in 1618 een turfvaart gegraven die uit de omgeving van Achtmaal over een afstand van ca. 25 km. naar Breda leidde. In 1743 was de turf op en stopte de winning. Slechts een plukje hoogveenrestant ligt er nog, in het natuurgebied de Matjes.
Wij willen nu een stukje van de loop van die turfvaart verkennen. We beginnen hiervoor in Rijsbergen en lopen eerst naar het noorden waar de Bijloop naast de Turfvaart loopt. De Bijloop is geen nieuw slootje dat naast de turfvaart is gegraven maar de originele afwatering van het hele gebied. Van ouds werd alle water uit De Moeren via een breed ondiep beekdal afgevoerd naar de Aa of Weerrijs. De naam Bijloop doelde op het beekje in dit dal waar mogelijk een weelde aan oever begroeiing en daarom aan bijen was.
We volgen de turfvaart naar het natuurgebied Pannenhoef. Bij het gehucht Moeren zullen we even pauzeren bij Herberg Den Anker. De naam, origineel: “Het Ancker”, werd in 1635 gegeven aan deze boerderij door de toenmalige eigenaar ervan die een bier brouwerij in Breda had.
We komen noordelijk langs Zundert en volgen daarna de Aa of Weerrijs terug naar Rijsbergen. De naam komt van “Aa” wat in de middeleeuwen de soortnaam voor stromende wateren was. De naam 'Weerijs' komt van Weeg, meer informatie hier (bij 'Naam').
Brabantse Turfvaart, maart 2020. Foto: Carla & Rinse (c)
Praktisch
Ga je voor het eerst mee? Lees dan dit. Zoals al onze activiteiten: onder corona-voorbehoud.
Inititiefnemers voor aanmelden en inlichtingen: Carla & Rinse
